PACHA, termin Quechua – Aymara (języki indian z Andów) pochodzi z połączenia dwóch słów : PA, który pochodzi od słowa PAYA, co znaczy DWA i od słowa CHA, który pochodzi od słowa CHAMA, co znaczy SIŁA (DWIE SIŁY).
PACHA, jest zjednoczeniem tellurycznych sił kosmicznych, które oddziałują, by wyrazić to co nazywamy “wieloświat” (wszechświat), jako całość tego co widoczne (PACHAMAMA) i tego co niewidoczne (PACHAKAMA).
Przestrzeń składa się z dwóch tellurycznych sił: MANQHAPACHA i AKAPACHA, oraz z
MANQHAPACHA, jest światem poniżej, gdzie znajdują się siły Matki Ziemi i gdzie mieszkają istoty. Jeden z nich,to WARI, który obecnie jest nazywany „WUJEK” w ośrodkach górniczych. Świat Andyjski pojmuje życie wewnątrz ziemi.
KAWKIPACHA, jest światem nieznanym, nieokreślonym, światem poza widocznym. Oprócz tych czterech przestrzeni jest piąta przestrzeń , WIŃAJ PACHA, gdzie znajdują się i podłączają się wszystkie przestrzenie.
ALAXPACHA, jest światem lub wymiarem najwyższym, gdzie mieszkają , „achachilas” (aczaczilas), „awichas” (auiczas), z których wyłaniają się siły kosmiczne.W tym miejscu są Ojciec Słonce (Willka Tata), Matka Księżyc (Phaxi Mama), Gwiazdy (Wara Wara), Błyskawice (Illapa) i inni.
Czas w kosmowizji Andyjskiej jest okrągły, NAYRA PACHA jest przeszłym czasem, który jest bardzo ważny w życiu istoty andyjskiej, nie tylko my żyjemy, poprzez nas żyją nasi przodkowie. Ale NAYRA, też znaczy „oczy”oraz „z oczami patrząc do przodu” i nie istnieją w żadnym języku, słowa które mogłyby określić te relacje. Ale w języku Aymara ma to sens, ponieważ zakłada się, że przeszłość i przyszłość łączy się w jedno, są w cyklicznym procesie wejścia i zejścia.
JUTIR PACHA, jest to czas, który przyjdzie. JICHA PACHA jest to teraźniejszość, ale teraźniejszość w naszej kosmowizji nie jest pojmowana jako coś statycznego. Ponieważ uważamy , że nie ma nic statycznego w życiu, wszystko jest w ciągłym ruchu, jest to ciągła teraźniejszość. Dlatego pojmujemy SINTI PACHA, to znaczy wejść intensywnie w czasie, wykonywać jakiekolwiek działalności intensywnie, całkowicie, świadomie, w każdej chwili. I dzięki temu postrzeganiu i przeżywaniu, pozwala nam wejście do wiecznego czasu : WIŃAY PACHA.
A więc, termin PACHA, opisuje czas, przestrzeń i sposób życia; wiemy, że można zrozumieć życie i wieloświat , według rożnych struktur myślenia, według rożnych paradygmatów.
Zrozumieć termin PACHA i jego zasięg, pozwolił wytworzyć kultury pokoju, równowagi i szacunku, bo wiemy że wszystko żyje i wszystko jest połączone, co sprawia , że jest częścią naszą. Krzywdy na pozór „innych”, są krzywdami na nas samych. Zrozumienie przeszłości, pozwoli nam rozwiązać teraźniejszość, co z kolei również rozwiąże błędy przyszłości.
Fernando Huanacuni Mamani
1 ORZEŁ MIRKO
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz